Tijdens mijn bezoek aan concentratiekamp Auschwitz vond ik dat ik ook het concentratiekamp Bergen-Belsen moest gaan bezoeken. En met name vanwege Anne Frank en haar zus Margot. Op 8 augustus 1944 zijn ze vanaf het Centraal Station in Amsterdam naar Kamp Westerbork getransporteerd. Circa een maand later zijn ze vanaf Westerbork per trein naar het vernietigingskamp Auschwitz II – Birkenau in Polen overgebracht. Op 29 oktober 1944 zijn Anne en Margot terug naar Duitsland gebracht en beide kwamen in concentratiekamp Bergen-Belsen terecht. Rond eind februari of midden maart 1945 overleed Margot. Enkele dagen later overleed ook Anne, waarschijnlijk aan de gevolgen van vlektyfus.

Ik heb het Achterhuis bezocht en ben in Westerbork geweest. Na het bezoek aan het vernietigingskamp Auschwitz was voor mij het bezoek aan concentratiekamp Bergen-Belsen op 24 maart 2012 het laatste puzzelstukje van de reis die Margot en Anne Frank hebben gemaakt. Een indrukwekkende en tragische reis van slechts twee personen van de velen die slachtoffer zijn geworden van de waanideeën van in beginsel één man.

Op het terrein staat een gedenksteen voor Anne en Margot, met op de achtergrond de massagraven waar duizenden gevangenen door de geallieerden zijn begraven. Niemand weet of Anne en Margot in één van de vele massagraven liggen. De kans is groot dat ze in het crematorium of op een provisorische brandstapel zijn verbrand. Hoe dan ook, dat ene meisje heeft met haar dagboek heel veel mensen wereldwijd een onvergetelijke inkijk gegeven in het leven van een opgejaagd pubermeisje in oorlogstijd. Rust in vrede.